•107
UITTREKSELS UIT DE NEDERLANDSCHE
LITTERATUUR.
I. In eene verhandeling : Sur les contractions dans les
mélanges de liquides 4«. La Haye 1864, hebben de Heeren
M. Iloek en A. G. Ondemans onderzoekingen mede-
gedeeld over de contractie der mengsels van het azijnzuur-
kydraat met water en van mengsels van zout-oplossingen
met water. Daarenboven kebben zij de contracties voor
de mengsels van bet zwavelzuur-hydraat met water, en
van aleobol met water uit de digtheidsbepalingen, resp.
van Bineau en van von Baumkauer berekend. De
algemeene uitkomst is deze: „Wanneer men aan eene
„zekere hoeveelheid vocht acktereenvolgens constante
„koeveelkeden van een tweede vockt toevoegt, zoo volgt
„telkens eene contractie van ket volumen, het sterkst bij
„de eerste toevoeging, steeds afnemende bij de volgende.
’’üeze wet geldt niet sleckts voor gekeele aequivalenten,
”maar ook binnen de grenzen van een enkel ^equivalent
”van ket toegevoegde vockt. In één geval, bij de ver-
„menging namelijk van alcokol met water, gaat de
’’afnemende contractie (na ket vijftiende aequivalent toege-
voegd water) in dilatatie over.” Yoor azijnzuur is de
contractie ruim 4 malen kleiner dan voor zwayelzuur,
maar de gang zoo overeenkomstig, dat zij welligt door
eene en dezelfde formule zal knnnen worden uitgedrukt. —
Het onderzoek keeft aangetoond, dat men geen regt keeft,
juist ket digtheids-maximum van ket mengsei als eene
sckeikundige verbinding te beschouwen: nadat dit maximum
bereikt is, koudt de contractie niet op, maar gaat op eene
wijze voort, die zieh regelmatig aan de voorafgaande
aansluit.
Bij de bepaling van de digtheid der mengsels, was ket
er vooral om te doen geweest, kunne indices van refractie
te kennen. Deze zijn door dezelfde schrijvers bepaald,
met een goniometer van Babinet, en medegedeeld in eene