294
Kielgesinde.
Noklier.
Die Bemannung hiess Kielgesinde (Trist. p. 60, 17) oder Schii-
gesinde (Mhd. Wtb. 112, 296), schifman (Nib. Z. p. 238, 4), sßhifliute
(Nib. Z. p. 239, 5) oder Marner 1) (marinarii). An der Spitze derselben
Fig. 106.
Siegel der Stadt Sandwich (13.
JhdtJ.
steht der Schifmeisterz) oder Noklier 3) (afr. noclier, vomnhfgog), und
der Steuermann 4). Die ganze Flotte commandirte der Admirat 5); mit
diesem Namen bezeichnen die Dichter gewöhnlich den Khalifen 6), die
Gennes et de Pise Qui mainnent 1a navie par toute paienie. As grans eites antis
et ä bours et ä. villes Aehatent les espices qu'il ont de maintes guises Et canelle
et gingembre, ricolice et baupme O les bonnes racines dont on fait medecines,
Dont tote Lombardie sera bien replenie.
1) Titur. 2525: Kiele starke newe, kecken, tragemunde Und marner getrewe.
Kaiserchr. 1432: Die merneere virzageten. Phil. Mousques 20936: Nes et
ealans et maroulüers.
2) Nib. Z. p. 58, 1: Dö sprach der künec Gunther 'we1' sol nu sehifmeister sini
3) Titur. 2540; Der noklir daz erkande. UvdT. Wilh. d. H. p. 75: Nu was der
noklier als ich iz han In den keiben hoch gestigen. Herz. Ernst D 3203: Es steig
des kieles verge Den masbouln hin tzu berge.
4) Geoifroy Gaimar p. 23: Le stieresman li demnndzm. Chron. des ducs de
Norm. 41053: Esturmans e marineaus.
5) Ottoboni Ann. Jan. 1181: Gualterus de Moach, admiratus Wilielmi regis
Siciliae, cum maximo stolo de galeis etc. Barth. Scribae Ann. Jan. 1242: Audito
namque die 10. mensis Julii, quod imperafßor nlandaverat apud Pisas galeas 60
munitas et naves duas, in quibus Ansaldus de Mari preerad: admiratus, et Pisani
galeas et alia ligna, de duabus theriis 58 numero muniebant, in quibus Busacarinus
Pisanus preerat admiratus.
6) Willeh. 434, 1 ff.