Palczat.
Plumbata.
183
clavata)1) wird von den Soldaten häuüg gebraucht. Sonst führen sie
auch die Rieseni), die Räuber3), die Bauern. Sie ist entweder von
Eisen 4), Kupfer oder Messing 5) oder aus Holz und hat dann einen mit
Blei ausgegossenen Knopfß)
oder ist mit Eisen beschla-
gen 7). Eine besondere Form xÄ
dieser Waife heisst die tür- X
kische Keule S).
Ob der Palczat9), den
ich in keinem Lexicon er-
wähnt Hnde, auch den Keulen
zuzuzählen ist, lässt sich nicht
bestimmen.
Jedenfalls verschieden von
den Keulen sind Plom- Fig. 81. Kriegsüegel im Museum zu Mitau.
11166810). Schon S. 161 ist
diese Waife, der Kriegsflegel, nil. pluinbata, geschildert worden
(Fig. 81).
1) Guill. de Nangiaco, Gesta S. Ludov. (Bouquet XX, 324: Corpus suum per
hemmes cupreas clavas assidue deportantes (franz. Uebers.: serians a mace) fecit
diligentissime custodiri. Ann. Egmundani 1166: Eodem anno Fresones occiden-
tales, qui habitant trans vadum qui Oecenvorth dieitur, eundem vadum transeun-
tes in multitudine gravi, armati ut solent galeis, clavafois, clipeis, mucronibus et
venabulis in agros oppiduli, quod Alkmar dicitur, conscenderunt. Matth. Par. 1226.
2) Vgl. Mhd. Wtb. I, 857.
3) Aiol 860.
4) Eneit p. 195, 24: Mit iseninen kolven.
5) Aye d'Avignon p. 21: Li gloz tint une mace de cuivre et de laton Que
il ot aportee pendant ä, son argen. Vgl. Anm. 1.
6) Chans. d'Antioche IV, 48: De grans masses de plonc Tont moult forment
navre; VI, 33: Masses plomees. Guill. d'Orenge V, 82: Ghascun portoit une
nmce pesant Tote de plon et de fer au tenmmt.
7) Eree 5386: Zwene kolben swaere, Gröze unde lange, Den wären die stange
Mit T8811 beslagen. Aiol 3988: Et portoit une mache de fust cainin. -Ccc- claus i
zweit de fer massis.
8) Cleomades 2934: Et une graut mache turcoise. Itin. Reg. Ricardi 1,35:
(Turci) ferreis hirsutas dentibxis clavas gestantes in manibus, quarum ictibus nec
cassis resisteret vel lorica.
9) Ottokar v. Steier DOOXXVIII: Der ehunig hinzu rant, Ain palßzat furt er
in der hant, Damit slucg er.
10) Gllill- 530161186 IV, 241: S'i ot plomees et maintfaussart pesant Et mein-
tes maces et espees tranchanz. Jourdains de Blaivies 3967: Li uns plent hache
et li autres espee Li tiers sa. maee et li quars sa plommee. Guialt I, 1469: Lä
veissiez enteser maces Et plonnxlees pour faire plaies; I, 6948: Lfx ot tant bibstons
et plommees.