476
Schätzung
Frauen.
und treu gewesen wären! Aber über ihre Sinnesart Wissen die Dich-
ter nicht viel Gutes zu sagen 1). Das Sprichwort "Frauen haben langes
Haar und kurzen Sinn" ist ganz gewöhnlich 2), und Wirnt von Graven-
berg sagt (Wigal. p. 39, 14): "Swer sinen rät laet an diu wip, Dern ist
niht ein wiser man." Jean de Meung hat sogar noch eine schlechtere
Meinung von ihnen; er ruft ihnen zu (Rom. de la Rose 9903): "Toutes
ustes, seres, ou futes De fait ou de volonte putes."
Es liegt nun nahe, zu fragen: sind die Frauen jener Zeit wirklich
so leichtsinnig gewesen, wie.die Dichter sie schildern? Gewiss hat es
viele, sehr viele gegeben, die nicht gerade streng auf ihre Ehre hielten
und im Ganzen scheint ein ziemlich lockeres Leben in der That im
Schwange gewesen zu sein. Eine Menge historischer Beispiele habe
ich schon gelegentlich angeführt; auch die Geschichtsschreiber schil-
clern uns die Lüderlichkeit ihrer Zeit zum Theil in drastischen Zügen 3)
1) von Kiurenberk 15 (EMS. I, 97): Wip und vederspil diu Werdent lihte zam:
Swer si ze rehte lükket, so suochent si den man.
2) Winsbekin 19, 2: Si sagent: wip hänt kurzen muot Dä bi doch ein vil 12m-
gez här. Renner 320: Kurtzen mut, langez har Habent die meide sunderbar,
Di zu ir tagen komen sint. Gr. Wolfdietr. 1573: Nun hand wir frowen langes
har und damzuo kurzen muot.
3) Chron. Augustensis 1256: Ludwicus Dux, Comes Palatinus Rheni, Dominam
Mzurialn, uxoreln suam, sororem Heim-ici ducis Brabantiae suspectam habens du
ndulterio, tunc in Suevico Werde morantem XV. Kal. Febr. praecepit decollari.
Uf. Notae Altahenses; Hermanni Aitah. Ann.: et eius pedissequa. Haeilka de castro
Annales Hamburgenses: Hoc factum atrox ducis Ludovici perpe-
tratum est in Donauwerth anno 1256 (J an. 18). Annales Heinrici Rebdorff ad
d. 1315: Cuius (Ludovici regis Franciue) uxor, filia ducis Burgundiae, quae olim
cum uxoribus filioruln aliorum Philippi regis Franciae ob crdnxen adulterii, quod
cum quibusdaln suis militibus secretariis eommiserant, discordatis praeterea, ipsis
militibus condemnatae fuerat, in carcere obiit. Ann. Heinr. Rebdorff ad a. 1322:
Heinricus Landgravius terrae Hassizbe uxorem suam, üliam Marchiorns Nüsnensis,
habens eam suspectann de adulterio connnisso cum quodgun vemnerario suo, am so
rejecit bene circa XXX annos, quibus ambo post adulterium commissum vixerunt
et deinde in thoro nunquam ei voluit cohabitare. Chron. Magni presbyteri
Contvin. 1248: Hoc anno mala, morte mortuus est dominus H. de Waldeck, qui de
claustro nostro (Reichersberg) violent-er accepit sanctimonialem et eam postea
manifeste tenuit per decem annos. De rebus Alsaticis ineuntis saeculi XIII (MG.
SS. XVII): Milites venationibus, piscationibus, torneamentis, hastiludiis, amplexibus
vacabant et pene omnes simplicem fornicationem peccatum minimum reputabant.
Quilibet servus ancillzun cuius voluit procabatur; et si eam prece vel precio com-
pzmravit, ad eam nocte dieque venit et ei in calceamentis necessaria administravit.
Lznnb. Ard. Hist. Com. Ard. LXXXIX sagt Balduirl von Guines: In tantum eteniln,
ut aiunt, in teneras exardescit puellas et maxime virgines, quod nec David nec
filius eius Salomon in tot iuveneularuln corruptione similis eius esse creditur. Sed
nec Jupiter quidem, dummodo sophistica in puellulas eius oessent blandimenta.