318
ANHANG III.
Ausser Ghiberti und Michelozzo Waren im 15. Jahrhundert besonders
nach Antonio Pollajuolo und Verocchio ausgezeichnete Bronzegiesser. Da-
gegen befassten sich weder Michelangelo noch Gianbologna damit. (Siehe
über diesen die von mir in den Jahrbüchern für Kunstwissenschaft für
Deutschland publicirten Documente. Auch die Statuen des Francesco Rustici
über dem Baptisterium von Florenz sind laut Documenten im Giornale sto-
rico degli Archivi Toscani Vol. IV. nicht von ihm selbst gegossen.
I5.
Donatello in Mantua.
Hierüber steht mir der Auszug eines Briefes zur Verfügung, den der
Canonicus Wilhelm Braghirolli von Mantua an Herrn G. Milanesi schrieb, Welch"
Letzterer mir ihn gütig zur Benutzung überliess. Braghirolli fasst das Resume
seiner darin dargelegten Untersuchungen mit folgenden Worten zusammen:
Eppure io posso provare:
1. Che Fartefice fiorentino fu a Mantova nel 1450 e 1451,
dove modello un Arca per la salma di Sto. Anselmo, pro-
tettore della cittä.
2. Che nel 1458 fu chiamato a dar compimento al lavoro in-
cominciato fondendo Parca suddetta.
3. Che nell" Agosto del 1458 il Donatello era a Siena, donde
invitato ripetutamente non pare che venisse a Mantova.
16.
Donatello als Frescomaler in Treviso und Zara. 1453.
Brief von lllaffeo Vallareso, Bischof von Zara, an Ermolio Barbaro,
Bischof von Treviso, seinen Verwandten: '
Cum in presentiarum in Palatio Archiepiscopali fabricare
faciam sintque nonnulla que levi pictura in ea fabrica decorari
flagitent non vides quid honestius ac decentius pingi possit,
quam id quod vulgo "Feste Romane" dicitur. Quod picture
genus cum istis artificibus aut declarare nesciam aut ipsi capere
animo nequeant, oratam velim R. D. V. ut Donatellum jubeatis
vestrum, instar illarum, que in Palatio vestro ipse depin-
xit duas tresve in uno papiri folio effingere, inscriptis diver-
sarum animalium capitibus, additis etiarn coloribus, ita ut
ad imitandum exemplar nulla prorsus sit difiicultas. ldque ubi
citius quam commodius tieri potest Magnifico D. Genitori meo
transmittatis, qui statim et ipse ad me transmittet. Quod si forte
visum fuerit E. P. V. hoc a me liberius ac familiarius quam par
est, postulatum, adscribatur id velim maxime humanitati vestre
qua tantum fretus vel de intimis rebus scribere non sum veritus etc.
Zu dem Ausdruck "feste Romane" liefert die Stelle im Serlio IV.
einen guten Commentar:
"Petra ancora ad uso di trionfo e di festa con bella fit-
tione attaccare festoni di fronde, di frutti etc.
Man ersieht aus diesem höchst interessanten Document, dass Dona-
tello während seiner Anwesenheit in Padua und Venedig nicht nur dazu